Monday, November 30, 2015

ΗΛΙΑΣ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ (ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΟ ΓΡΑΦΕΙΟ SO-IL): «ΑΣΑΦΗ ΟΡΙΑ»


μια αισιόδοξη διάλεξη, ένας δύσκολος δρόμος, ένας μικρός άθλος με διεθνή αναγνώριση

Ο Ηλίας Παπαγεωργίου στο αμφιθέατρο Αντώνη Τρίτση, στο Πνευματικό κέντρο του Δήμου Αθηναίων

Δεν θα αναφερθώ στα βιογραφικά στοιχεία και τα επιτεύγματα, τα βραβεία και τις διακρίσεις του νέου αρχιτέκτονα Ηλία Παπαγεωργίου και των συνεργατών του. Άλλωστε είναι εύκολο να τα βρει κάνεις στο site του γραφείου του και σε άλλες δημοσιεύσεις. Αυτό που θέλω να επισημάνω είναι ότι μετά από τις μεταπτυχιακές του σπουδές στο Χάρβαρντ ως υπότροφος του Ιδρύματος Ωνάση, εγκαταστάθηκε το 2008 στην Νέα Υόρκη, τόλμησε, και τελικά κατάφερε, ως επικεφαλής του γραφείου SO – IL να έχει ήδη στο ενεργητικό του σημαντικά και ενδιαφέροντα έργα, μερικά από τα οποία παρουσίασε με σεμνότητα στην διάλεξή του στο πλαίσιο των Διαλέξεων Ελλήνων Αρχιτεκτόνων που πραγματοποιεί το Ελληνικό Ινστιτούτο Αρχιτεκτονικής στις 19 Νοεμβρίου 2015. 



Veiled, Aegean Sea, Greece, 2014, μελέτη για μια τουριστική εγκατάσταση στο Αιγαίο, η οποία παρουσιάστηκε στη 14η Μπιενάλε Αρχιτεκτονικής στη Βενετία.

Αποτελεί λοιπόν άλλο ένα πολύ θετικό δείγμα, για το τι μπορεί το ελληνικό δαιμόνιο και η πολύ δουλειά να καταφέρει εκτός συνόρων. Αυτό μάλιστα που θεωρώ πολύ σημαντικό είναι ότι ο Παπαγεωργίου και οι συνεργάτες τους ο Ολλάνδος Florian Idenburg και η Γιαπωνέζα Jing Liu, 


SO IL:Florian Idenburg, Jing Liu, Ηλίας Παπαγεωργίου

καταφέρνουν να ξεχωρίσουν, με τις πολύ τολμηρές επιλογές αλλά και με την επίπονη και γοητευτική εμμονή τους στο χειροποίητο, το αυτοσχέδιο, το ad hoc, σε μια εποχή κυριαρχίας των εύκολων τυποποιημένων επιλογών και των συμβατικών εντυπωσιακών κατασκευών. 

Kukje Gallery—K3, Seoul, South Korea, 2012 

Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι στο σκληρό και ανταγωνιστικό περιβάλλον της Νέας Υόρκης είναι εξαιρετικά δύσκολο να επιβιώσεις και να διακριθείς. Και είναι σαφές ότι ο Παπαγεωργίου και η ομάδα του εργάζονται σκληρά  και κυρίως με ένα σαφές όραμα και έτσι καταφέρνουν να έχουν αναγνωριστεί διεθνώς.

Logan, New York, USA, 2012 

Μετά την διάλεξη ακολούθησε μια πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση, που πέρα από τα πολύ θετικά σχόλια, ανέδειξε και έναν προβληματισμό για τις επιλογές και την κατεύθυνση των νέων Ελλήνων αρχιτεκτόνων, που αποδεσμεύονται από τις εμμονές ενός συντηρητικού τοπικισμού και έχουν το θάρρος να διατυπώνουν εύστοχα τολμηρές προτάσεις που έχουν μια διεθνή αναγνώριση, χωρίς όμως να αγνοούν αρχές και αξίες αυτού το τόπου. 

Versace Showroom, New York, USA, 2015 

Ο Ηλίας Παπαγεωργίου μας έκανε πιο αισιόδοξους με την διάλεξή του, μας συγκίνησε με την ευρηματικότητά του και την αγάπη του στις ιδιοκατασκευές και εύχομαι η επιτυχία, που είναι ήδη ορατή και αναμφισβήτητα θα έχει συνέχεια, να μην αναστείλει τις χαρισματικές τους ιδιότυπες επιλογές.

Για να διαβάσετε περισσότερα για το γραφείο SO-IL  κάντε ΚΛΙΚ εδώ 



Saturday, November 21, 2015

ΚΩΣΤΑΣ ΤΣΟΚΛΗΣ: 85 ΧΡΟΝΙΑ ΖΩΗΣ ΚΑΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ


τιμητική βραδυά στο Μέγαρο: μια έκθεση και μια συζήτηση



Είναι καιρός τώρα που παράλληλα με τα έργα του, τα κείμενα και ο λόγος του Κώστα Τσόκλη, ξεχωρίζουν και κινούν το ενδιαφέρον. Χαρακτηρίζονται από μια φιλοσοφική, εικαστική και τελικά μια ανθρώπινη διάσταση, μέσα από την αφοπλιστική, οξυδερκή και τελικά αληθινή προσέγγιση, ενός ανθρώπου, που η σκέψη του του  αποκαλύπτεται και από την απλότητα των έργων του. Τα τελευταία χρόνια μάλιστα, αποτυπώνει και πάνω στο μουσαμά, αυτές τις σκέψεις, φράσεις - αποστάγματα μιας προσωπικής διαδρομής.

Αυτή την φορά στο Μέγαρο Μουσικής, στις 6 Δεκεμβρίου 2015, με αφορμή την τιμητική βραδυά - αφιέρωμα στα 85 χρόνια ζωής και δημιουργίας του, έστησε στο ένα επίπεδο στον Νέο Εκθεσιακό Χώρο, μια έκθεση με 85 νέα έργα, ως απάντηση στο αδυσώπητο πέρασμα του χρόνου, αντί απλώς να ανατρέξει στο πλούσιο παρελθόν του. 


Φωτό Μ. Τσόκλη

Ο τίτλος της έκθεσης είναι «Στοιχεία για τη δημιουργία πιθανών αριστουργημάτων». Έργα αφηρημένα, στο φως ισάριθμων καντηλιών, με έναν νεανικό και συχνά εκρηκτικό χαρακτήρα, που τιθασεύεται κα ισορροπεί με γεωμετρικά σχήματα και σύντομες φράσεις- αποστάγματα του Τσόκλη που σε βάζουν να σκεφτείς… 



Φωτό Μ. Τσόκλη

Τι να πρωτοσκεφτείς όμως σε μια υποβλητική ατμόσφαιρα που ο θάνατος συνυπάρχει με την γέννηση, η απογοήτευση με την ελπίδα, το σκοτάδι με το ευαίσθητο φως των καντηλιών, η ένταση των χρωμάτων και των σχημάτων με την ηρεμία της απλής παράθεσης. Έτσι μετά από αυτή την εμπειρία και την φόρτιση, ο επισκέπτης περνάει στο επόμενο επίπεδο του Μεγάρου γεμάτος ερωτήματα. 

Ο Θανάσης Λάλας


Στην αίθουσα «Banquet», μέσα στο απόλυτο σκοτάδι ξεκίνησε μια συζήτηση εκ βαθέων. Ο Τσόκλης συζητώντας με τον Θανάση Λάλα επεδίωξε να δώσει απαντήσεις πάνω σε κάποιες από τις φράσεις που έχουν αποτυπωθεί στα 85 νέα έργα, να μιλήσει ανοιχτά για την ζωή του, παράλληλα δε διαβάστηκαν αποσπάσματα από το νέο Βιβλίο της Ρέας Βιτάλη, που αφορά τη βιογραφία του Κώστα Τσόκλη, με τίτλο «Δεν πέθανα εγκαίρως» (εκδόσεις Διόπτρα).


Μέσα σε ένα κλίμα προσωπικής εξομολόγησης αλλά και ιλαρότητας, ο Κώστας Τσόκλης, κεντρικός ήρωας στην σκηνή, μέσα στο πλήρες σκοτάδι της αίθουσας, κάτω από ένα συγκεντρωτικό προβολέα αποκαλύπτει έναν ακόμη αφηγηματικό τάλαντο. 





Ίσως αυτή η έντονη εκφραστικότητα που προέκυψε από την από καρδιάς εξομολόγηση του Τσόκλη, η χαλαρή και «φιλική» προσσέγγιση του Θανάση Λάλα και οι πολύ προσωπικές αναφορές, δημιούργησαν ένα ιδιότυπο κλίμα και ίσως επεσκίασαν τις απόψεις για την Τέχνη και «Το Τι, το Πώς, και το Γιατί της δημιουργίας» που τελικά ήταν και το κεντρικό θέμα της βραδυάς. 
Σε κάθε περίπτωση ο αειθαλής ογδοηκονταπεντούτης Τσόκλης με τα έργα του,  τον εκφραστικό λόγο του  και την αφοπλιστική του ειλικρίνεια, συγκίνησε το κοινό του και τους φίλους τους που είχαν την τύχη να απολαύσουν  την βραδυά των εγκαινίων έναν αστείρευτο και ακούραστο καλλιτέχνη, που ξεκίνησε  ήδη να ετοιμάζει την καινούργια του δουλειά.
Η έκθεση στο Μέγαρο θα δαρκέσει μέχρι τις 10 Ιανουαρίου 2016

Ακούστε στην συνέχεια επιλεγμένα αποσπάσματα από την συζήτηση αυτή κάνοντας ΚΛΙΚ στο βέλος στον κόκκινο κύκλο. 

Τσόκλης: 9. Για τις πέτρες και τα αίματα


Τσόκλης: 13. Χειραψίες με νεκρούς

Τσόκλης: 19. Ο ανεπιθύμητος θαυμασμός

Τσόκλης: 21. Ραβδοσκόποι της έμπνευσης


Τσόκλης: 32. Τι, Πώς και Γιατί ...




Περισσότερα αποσπάσματα σε σειρά, από το σύνολο σχεδόν της συζήτησης μπορείτε να ακούσετε κάνοντας ΚΛΙΚ εδώ. 



Monday, November 16, 2015

8η BIENNALE ΝΕΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΜΕΡΟΣ 2ο: ΗΜΕΡΙΔΑ ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΠΕΝΑΚΗ

(με σχόλιο από τον Δημήτρη Φιλιππίδη)



Λίγο πριν κλείσει η παρουσίαση της έκθεσης στο Μουσείο Μπενάκη, το Σάββατο 7 Νοεμβρίου παραγματοποιήθηκε στο αμφιθέατρο του μουσείου ημερίδα στην οποία οι συμμετέχοντες της 8ης Biennale κλήθηκαν να σχολιάσουν τα έργα τους, και να εκφράσουν σκέψεις τους για το μέλλον. Στόχος ήταν μια περιήγηση στην εικοσαετία των Biennale νέων αρχιτεκτόνων του Ελληνικού Ινστιτούτου Αρχιτεκτονικής και στη σημερινή τοπική και διεθνή συνθήκη και ο σχολιασμός και η συζήτηση ανάμεσα σε παλαιότερους και νεότερους εκπροσώπους κριτικών επιτροπών και επιμελητών των Biennale νέων αρχιτεκτόνων. Ακολούθησε συζήτηση σχετικά με τα εκτιθέμενα έργα και σχόλια για το αφήγημα των Μπιενάλε σε σχέση: με την εξέλιξη της σύγχρονης ελληνικής αρχιτεκτονικής, με τη δυναμική της αρχιτεκτονικής εν μέσω κρίσης, με το ζήτημα της εντοπιότητας και του διεθνισμού, με τη σχέση πραγματικού και εικονικού τόπου και, γενικότερα, με την κριτική αποτίμηση του αρχιτεκτονικού έργου. 

Φωτό Ηλίας Κωνσταντόπουλος 

Στην συζήτηση συμμετείχαν οι Νίκος Βρατσάνος, Σταύρος Γυφτόπουλος, Πάνος Δραγώνας, Δημήτρης Ησαΐας, Αναστάσιος Κωτσιόπουλος, Ρένα Σακελλαρίδου, Παναγιώτης Τουρνικιώτης και η Δήμητρα Χατζησάββα. Συντόνισε ο Ηλίας Κωνσταντόπουλος. 

Παραθέτω στην συνέχεια σχετικό κείμενο του Δημήτρη Φιλιππίδη, που παρακολούθησε σχεδόν ολόκληρη την ημερίδα, εικονογραφημένο με ενδεικτικό φωτογραφικό υλικό από τα έργα που παρουσιάστηκαν.


ΣΚΟΡΠΙΟΙ ΣΥΛΛΟΓΙΣΜΟΙ ΓΙΑ ΤΗ ΜΠΙΕΝΑΛΕ ΝΕΩΝ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ 

του Δημήτρη Φιλιππίδη 

ΑΓΑΠΗ ΠΡΩΪΜΟΥ + ΣΤΕΛΛΑ ΠΑΝΤΕΛΙΑ, LETTERSCAPE_ΥΠΑΙΘΡΙΑ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΤΟ ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ THE MALL ATHENS, 2013, ΦΩΤΟ: ΙΩΝ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ 

Η πολύωρη παρουσίαση των συμμετοχών στην 8η Μπιενάλε είχε πριν λίγο τελειώσει στο Μουσείο Μπενάκη. Μιλούσαν κριτές από παλιότερες εκθέσεις, αξιολογώντας και συνοψίζοντας. Μία στις πέντε λέξεις που ακούγονταν ήταν η λέξη «κρίση», αλλά ίσως αναπάντεχα, ανάκατα μαζί με «ελπίδα» κι «αισιοδοξία». Είχε μόλις άλλωστε προτείνει ο Π. Τουρνικιώτης να ορίζονται κριτές εξίσου νέοι με τους διαγωνιζόμενους, ώστε να συλλάβουν άμεσα το καινούριο εκείνο που υπάρχει στον αέρα. 


TOPOTEQUE / ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΠΑΝΤΑΖΗΣ, ΙΑΣΩΝ ΠΑΝΤΑΖΗΣ, ΑΥΤΟΦΕΡΟΜΕΝΗ ΕΛΑΦΡΙΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΣΤΕΓΑΣΗΣ ΣΤΟ «Ρομάντζο»)/ ΝΕΑ ΘΕΑ, ΦΩΤΟ: ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΦΑΚΙΑΝΑΚΗΣ 

ΙΩΣΗΦ ΔΑΚΟΡΩΝΙΑΣ‐ΜΑΡΙΝΑ-CARLOS CHEN-STEPHANIE CRAMER-SARINA DA COSTA GOMEZ-ELISABETH LAWRENCE, STUDENT LODGE 3, DORSET, UK 

Μέσα στη διάχυτη χαρά που κυριαρχούσε στην αίθουσα, ένιωθες πάντως ότι κινιόταν κάτι άλλο. Ίσως η διαπίστωση ότι όσα λέγονταν τα τελευταία χρόνια, ότι όσο και να κινδυνεύει με εξαφάνιση, η αρχιτεκτονική της κρίσης θα μεταλλαχτεί σε κάτι ακόμα απροσδιόριστο, τελικά το είχες μόλις παρακολουθήσει να γεννιέται. Μπροστά στα μάτια σου, χωρίς να το συνειδητοποιείς, είχαν περάσει φρέσκιες, αστραφτερές απόψεις για την αρχιτεκτονική. Κι ας μη μπορούσαν να υλοποιηθούν οι περισσότερες, περιείχαν ένα ζωντανό δημιουργικό πυρήνα. Μια αυτοπεποίθηση, μια δίψα για συνεχή αναζήτηση – τις κύριες προϋποθέσεις επιβίωσης. 

ΜΑΡΙΝΑ ΣΤΑΣΙΝΟΠΟΥΛΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΟΣ ΔΑΣΚΑΛΑΚΗΣ, ΚΑΤΟΙΚΙΑ ΣΤΗΝ ΚΕΑ, ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΓΙΩΡΓΗΣ ΓΕΡΟΛΥΜΠΟΣ, 2010-2014 

ΤΕΤΑΜΕΝΗΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ ΝΗΜΙΩΣΗ_ ΤΗΛΕΜΑΧΟΣ ΑΝΔΡΙΑΝΟΠΟΥΛΟΣ, ΚΩΣΤΑΣ ΜΑΥΡΟΣ, ΚΑΤΟΙΚΙΑ ΣΤΑ ΜΕΓΑΡΑ, 2010 

Θέτοντας το βασικό υπαρξιακό ερώτημα: τι είναι αρχιτεκτονική, που δεν πρέπει να συγχέεται με την καραμέλα της «εσωστρέφειας», αρκετές ομάδες και μεμονωμένα άτομα πρόβαλαν στοιχεία μιας νέας τέτοιας συνθήκης. Έδειξαν πόσο πλατύς είναι ο ορίζοντας της αρχιτεκτονικής και σε τι βάθος μπορεί να φτάσει η αναζήτησή της. Την αφορμή τους είχαν δώσει μια μεγάλη ποικιλία θεμάτων, από επανάχρηση κελυφών ώς εφήμερες κατασκευές, από συμμετοχικές διαδικασίες ώς την επινόηση μιας λεπτομέρειας. Τα θέματα ήταν η πρόφαση, το κύριο ήταν ο τρόπος σύλληψης, η προθυμία διάρρηξης των ώς τώρα συμβατικών ορίων. 


BUERGER KATSOTA ARCHITECTS, ΚΑΤΟΙΚΙΑ Η ΣΤΗΝ ΚΕΡΚΥΡΑ, 2014 

Βέβαια, από την 8η Μπιενάλε δεν έλειψαν οι, έστω λιγοστές, εξαιρετικά φροντισμένες παρουσιάσεις υλοποιημένων έργων, που έγιναν σύμφωνα με τα καταξιωμένα εργαλεία της τέχνης της αρχιτεκτονικής και κάτω από τις τόσο δύσκολες πια συνθήκες. 



ΜΟΥΣΕΙΟΓΡΑΦΙΚΟΣ –ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ: ΣΠΥΡΟΣ ΝΑΣΑΙΝΑΣ, ΠΕΡΙΟΔΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ «ΟΔΟΜΗΝΙΚΟΣ ΘΕΟΤΟΚΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΤΟΝ EL GRECO» ΣΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟ & ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ (ΕΣΠΑ), ΦΩΤΟ: ΓΙΩΡΓΟΣ ΧΡΑΣ, 2012‐2014 

Δεν θα πρέπει διόλου να τις υποτιμούμε. Χρειάζονται, για να κρατούν τη φλόγα άσβηστη. Πλάι τους, όμως, και ισότιμα να λογαριάζουμε πια ένα καινούριο ξέσπασμα της αρχιτεκτονικής χωρίς ηττοπάθεια αλλά γεμάτο νεανικό σφρίγος. Εκείνο ακριβώς που πρέπει να «πιάνει» μια μπιενάλε νέων της προκοπής. 

Δημήτρης Φιλιππίδης





Tuesday, November 10, 2015

ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΑΝΤΩΝΑΚΑΚΗ : ΠΟΙΗΤΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΩΝ, ΕΙΚΟΝΩΝ ΚΑΙ ΗΧΩΝ ΣΤΟ ΠΑΡΙΣΙ


«πλάι στην αγάπη για τη μάθηση αναζητώ μέσα από την παρατήρηση, τη σοφία των πραγμάτων»


Την κατευοδώσαμε στο αεροδρόμιο του Ελληνικού, το φθινόπωρο του 1982, μετά από τις καλοκαιρινές μας διακοπές στον Αλικιανό με τον Δημήτρη και την Σουζάνα Αντωνακάκη. Μια ευαίσθητη και εύθραυστη νεανική παρουσία, μόλις 18 χρονών, κόρη των δύο αυτών σημαντικών αρχιτεκτόνων, ξεκινούσε μόνη για την Γαλλία, με όνειρα και μοναδικές δεξιότητες για να βρει τον δρόμο της στον χώρο της κίνησης του θεάτρου της φωνητική και της μουσικής. Και σήμερα μετά από 33 δημιουργικά χρόνια και ποιητικών παραστάσεων, ξαναβρέθηκα μπροστά στο καλαίσθητο πρόγραμμα της νέας της δουλειάς που προετοιμάζει για το Théâtre Dunois στο Παρίσι, στις 15 Δεκεμβρίου 2015, με τίτλο «Το ακίνητο ταξίδι της Πηνελόπης» και αυθόρμητα αισθάνθηκα την ανάγκη να γράψω. 


Το θέαμα της παράστασης, όπως αναφέρεται στο πρόγραμμα, δημιουργήθηκε ξεκινώντας από την εγκατάσταση της “νύχτας του επίπλου” που παρουσιάστηκε στο Μaison de l’Architecture της Πικαρδίας στο πλαίσιο της« Λευκής Νύχτας 2014 » (Nuit Blanche) της Αμιένης. 
Η εγκατάσταση παρουσιάζει μια διαδρομή στην κάτοψη του σπιτιού χαραγμένη στο δάπεδο. Μια ευρηματική επιλογή που μου έφερε στον νου την εξαιρετική ταινία Dogville  του Lars von Trier. 



Σ’ αυτό το σχέδιο έχουν τοποθετηθεί 21 μακέτες-μινιατούρες επίπλων και μπροστά σε κάθε έπιπλο η φιγούρα-μινιατούρα μιας γυναίκας. 


Έτσι δημιουργούνται 21 αιωρούμενες καταστάσεις στο χρόνο όπου το κινητό έπιπλο γίνεται ακίνητο, το πρόσωπο επισκέπτεται αυτούς τους συνένοχους της καθημερινότητας ως χώρους ονειρικούς κατοικημένους από περιπέτειες. 


Ο θεατής περπατώντας μέσα στο χωρίς τοίχους σπίτι, διασχίζοντας τα δωμάτια–νησάκια, απολαμβάνει αυτό το συναρπαστικό ταξίδι μύησης στο χώρο και στο χρόνο. 

Σ’ αυτό το σχέδιο-χάρτη του ταξιδιού κατασκευάσαμε το (χωρίς μετακίνηση) ακίνητο ταξίδι της Πηνελόπης. Όταν οι θεατές έχουν δει από κοντά τις μακέτες εγκαθίστανται γύρω από το σχέδιο –χάρτη και παρακολουθούν το θέαμα. 

Η Πηνελόπη τώρα είναι παρούσα μπροστά τους σε κλίμακα 1/1 και το ταξίδι αρχίζει. 
Το θέμα περιστρέφεται γύρω από την αναμονή και την ακινησία. 
Εκεί τα κινητά έπιπλα των εσωτερικών χώρων γίνονται μάρτυρες του πήγαινε έλα της στάσης, της κίνησης και της ακινησίας μέσα στο σπίτι. 


Εδώ, η μορφή της Πηνελόπης είναι και πάλι παρούσα με τα χαρακτηριστικά ενός προσώπου που παίζει και εφευρίσκει. Περιμένει και αυτή έναν Οδυσσέα και περιμένοντας εφευρίσκει ένα παιχνίδι. 
Ρίχνοντας ένα ζάρι ταξιδεύει σε κάθε δωμάτιο του σπιτιού όπου κάνει ότι επικοινωνεί με θραύσματα από περιπέτειες του Οδυσσέα -ηχώ από ένα ταξίδι μύησης και οικειοποίησης. 


Από εκεί αναδύεται το οικείο(μυστικό) σύμπαν της μοναξιάς και της προβολής του στη σύγχρονη πραγματικότητα. 
Ο χρόνος αναμονής μεταμορφώνεται σε χρόνο ευρηματικότητας και στοχασμού πάνω στον εαυτό σου και στον άλλο. 
\

Το σπίτι υποδέχεται τις σκέψεις αυτής της μετέωρης μέσα στο χρόνο φιγούρας, ξεσκεπάζοντας συνέχεια τα ίχνη του περάσματος από το ένα έπιπλο στο άλλο, από το ένα ερώτημα στο άλλο. 
Ο θεατής ακολουθεί αυτά τα νήματα που ξετυλίγονται για να υφάνουν την αφήγηση-ψιχία που πέφτοντας διεγείρουν το βλέμμα μας στις προκλήσεις μιας αποκαλυπτικής καθημερινότητας. Η Πηνελόπη της Οδύσσειας υφαίνει και ξηλώνει αδιάκοπα το σάβανο του πεθερού της Λαέρτη. Εργάζεται νύχτα και μέρα παραμερίζοντας τα ερωτήματα της ζωής και του θανάτου. 
Πάνω σ’ αυτό το έργο που δεν τελειώνει τοποθετεί τα πιο βαθιά ερωτήματα πάνω στο χρόνο και στην ανθρωπότητα, κρατώντας τη θέση του Οδυσσέα ανέπαφη. 


Η Πηνελόπη μας πιάνει ένα χώρο εύθραυστο ανάμεσα σ’ αυτό που ήτανε και σ’ αυτό που είναι. Όλα αυτά τα έπιπλα συνένοχα των ατελείωτων ωρών αναμονής έγιναν βατήρες σχεδίων αναχώρησης ενώπιον της εμμονής του ριζώματος. 
Διακηρύσσει το μεγάλο ταξίδι μένοντας ακίνητη στη θέση της. Η Πηνελόπη μέσα στην ακινησία της υποστηρίζει την κίνηση, υφαίνει τις σκέψεις της, κουβάρια μιας εσωτερικής μυθολογίας νήματα αιωρούμενα που τα απευθύνει στον άλλο. 



Σενάριο – κείμενο και ερμηνεία: Κατερίνη Αντωνακάκη, Ήχοι - φωτισμοί: Sébastien Dault, regard extérieur, lumières, bruitages -ηχογράφηση πιάνου: Ilias Sauloup και vidéo: Mickaël Titrent 


Η Αικατερίνη Αντωνακάκη είναι Υπότροφος του Ιδρύματος Ωνάση, με σπουδές χορού φωνής και κίνησης, και διπλώματα Αισθητικής της Τέχνης από το Conservatoire της Lyon και για τις τέχνες της Μαριονέτας από την κριτική Επιτροπή της Εθνικής Ανώτατης Σχολής της Charleville Mezieres. Έχει λάβει το πρώτο βραβείο σύνθεσης ηλεκτροακουστικής μουσικής CRR Αμιένης και για το διάστημα 1998-2007 ήταν καλλιτεχνική συνυπεύθυνη και συνδιευθύντρια της ομάδας Éclats d’ Etats. Από το 2008 έως σήμερα ασχολείται συστηματικά με σχέδιο, ηχογράφηση, χορογραφία, σύνθεση, χειρισμό μαριονέτας και αντικειμένων, χορογραφία και σκηνοθεσία για την ομάδα  «la maindoeuvres».

Στην Ελλάδα η Αικατερίνη Αντωνακάκη έχει παρουσιάσει μεταξύ άλλων κατά καιρούς,  με επιτυχία την δουλειά της, όπως το 2004 την παράσταση με τίτλο Ταξίδι στο Γραφείο μου (Bords et Debords – Voyage autour de mon bureau) της γαλλικής ομάδας εικαστικού θεάτρου Éclats d’états, που σκηνοθέτησε στο Θέατρο «Θησείον», σε σενάριο του συγγραφέα Αριστείδη Αντονά, και το 2011 στην Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών την χορο-εικαστική εγκατάσταση "Περίπου 0,618". 

Τα έργα της σκηνογραφικές και χορογραφικές επινοήσεις έχουν παρουσιαστεί σε πολλά θέατρα και φεστιβάλ σε 13 χώρες της Ευρώπης στη Τυνησία και στη Ν. Υόρκη. 



Η ίδια σχετικά με το έργο της σημειώνει: 

«Το ερευνητικό μου έργο εστιάζεται στο Θέατρο αντικειμένου, χορογραφημένο στο κατώφλι των πλαστικών τεχνών, όπου η σκηνογραφία εγγράφεται σε μια σύνθετη δραματουργία εικόνων και ήχων. 
Κόρη αρχιτεκτόνων, γοητευμένη από τα γιαπιά, τη χειρωνακτική επιδεξιότητα και τη μαστοριά της κατασκευής, έχω μεγαλώσει συντροφιά με τις γραμμές, τα σχήματα, τα σχέδια, την παρατήρηση των λεπτομερειών, προσέγγισα την αρχιτεκτονική μέσω του θεάτρου αντικειμένου και το θέατρο αντικειμένου μέσα από τη μουσική, τη μουσική μέσα από το χορό και το χορό μέσα από τις πολλαπλές σχέσεις του με την κίνηση και την κατασκευή. Σήμερα θεωρώ ότι είμαι καλλιτέχνιδα και τεχνίτρια με το πρόσημο όμως της μαθητευομένης και όχι της προϊσταμένης των έργων (maitre d’ouvrage), εν τούτοις ξέρω πολύ καλά ότι “μαθαίνω” δεν σημαίνει ταυτόχρονα και “κατανοώ-καταλαβαίνω” (apprendre -comprendre), έτσι πλάι στην αγάπη για τη μάθηση αναζητώ μέσα από την παρατήρηση, τη σοφία των πραγμάτων». 

Περιπλανηθείτε και απολαύστε το  site  της ομάδας «la maindoeuvres»  των Sebastien Dault και της Αικατερίνης Αντωνακάκη κάνοντας ΚΛΙΚ  εδώ 




Εικόνες από το site της ομάδας «la maindoeuvres» των Sebastien Dault και της Αικατερίνης Αντωνακάκη


Thursday, November 5, 2015

ΤΙΜΗΤΙΚΗ ΒΡΑΔΥΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΔΗΜΗΤΡΗ ΦΑΤΟΥΡΟ ΣΤΟ ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ ΜΕΛΙΣΣΑ



Δημήτρης Φατούρος

Γιώργος Τριανταφύλλου
"Βιώνοντας μια αέναη διδασκαλία" 
μια αφήγηση σε 5 πράξεις





Γιώργος Τριανταφύλλου, 

(φωτο Λούσυ Τριανταφύλλου)


Δεν υπάρχει νομίζω άλλος δάσκαλος αρχιτέκτων στην Ελλάδα που να έχει την τύχη να ακούσει, και να διαβάσει τόσα πολλά κολακευτικά, αλλά και αρνητικά σχόλια, για την προσωπικότητά του και το έργο του. Έτσι σήμερα θα σας μιλήσω με ειλικρίνεια, αποκλειστικά και μόνο για προσωπικές μου εμπειρίες και βιώματα, που έχουν λειτουργήσει για μένα διδακτικά, επιλέγοντας στιγμές από όλα όσα μας έχουν συνδέσει με τον Μίμη Φατούρο, από το 1972, που βρέθηκα στην Θεσσαλονίκη, μέχρι σήμερα. Πρόκειται για μια αφήγηση σε 5 πράξεις

Πράξη 1. 

Θεσσαλονίκη αρχές δεκαετίας 70. 

Παρκάριζε τότε την κατακόκκινη Alfa Romeo στο πάρκινγκ, μπροστά στην σχολή και ντυμένος απλά, κρατώντας στο χέρι ένα μικρό σακ βουαγιάζ, ανέβαινε τις σκάλες και έμπαινε στο μεγάλο χολ της εισόδου, προσπερνούσε το θυρωρείο με τους ασφαλίτες που τον λοξοκοίταζαν και συνέχιζε περπατώντας με αυτόν τον δικό του ξεχωριστό νεανικό, ευπροσήγορο και λίγο ανέμελο τρόπο προς τα ασανσέρ. Η γλώσσα του σώματος, με μια ελαφριά κλίση και το μειδίαμα κάτω από το μουστάκι, ασκούσαν μια γοητεία προς κάθε κατεύθυνση. Όλοι όσοι έτυχε να βρισκόμαστε εκεί σταματούσαμε για μια καλημέρα, ένα χαμόγελο. Μας χαιρετούσε έχοντας συχνά και ένα μικρό σχόλιο να μας πει. Κάτι προσωπικό. 

Οι φοιτήτριες κολακευόντουσαν ακόμη και με μια ματιά του και συχνά υπήρχε μια αίσθηση ενός διακριτικού ερωτισμού, μαζί με αυτή την θετική αύρα του χαρισματικού δασκάλου. «Ο Μίμης!» έλεγαν, και έτρεχαν από τους διαδρόμους να τον δουν. 

Στον 8ο όροφο η πόρτα της έδρας, του γνωστού Εργαστηρίου ΕΑΕΧΒΑ, ήταν πάντα ανοιχτή. Το εργαστήριο ήταν ένα γόνιμο μελίσσι με νέους επιμελητές και βοηθούς, με προσωπικότητα και δημιουργική στάση, που επέστρεφαν από τις μεταπτυχιακές τους σπουδές στο εξωτερικό και έφερναν την φρεσκάδα των νέων θεωρητικών και αρχιτεκτονικών ρευμάτων. Σε αντίθεση με τις άλλες έδρες που οι πόρτες ήταν ερμητικά κλειστές και απρόσιτες, το εργαστήριο του Φατούρου ήταν φιλόξενο σε όσους από εμάς ζητούσαμε το κάτι παραπάνω, από όλα όσα λεγόντουσαν και γινόντουσαν στις αίθουσες, όπου συχνά στο μάθημα υπήρχε έντονη η παρουσία των ανθρώπων της ασφάλειας. Εποχές για μας έντασης, πολιτικού προβληματισμού, αντιπαραθέσεων χωρίς αντιπαλότητες, συνελεύσεων, λίγο πριν και λίγο μετά τα γεγονότα του Πολυτεχνείου. Αμφισβητήσεις, ανατροπές για το περιεχόμενο των σπουδών, την λειτουργεία των σχολών, τον ρόλο του αρχιτέκτονα.


από την εκδήλωση στην Μέλισσα

Όλοι οι διδάσκοντες κρατούν μια ουδετερότητα ή τοποθετούνται επίσημα απέναντί μας, όπως ο Νίκος Μουτσόπουλος, που εκείνη την εποχή, κυκλοφορώντας με στάση σώματος Ναπολέοντα, δημοσιεύει στη εφημερίδα της Θεσσαλονίκης, ολοσέλιδη επιστολή, με σκληρή και επιθετική κριτική για την πολιτικοποίηση των φοιτητών, φέρνοντας στην επιφάνεια το καθηγητικό κατεστημένο της σχολής, που με έναν άκρατο συντηρητισμό σε όλα τα επίπεδα απέφευγαν να τοποθετηθούν στα δεδομένα της εποχής. 

Ο Μίμης λοιπόν, πάντα με τις κεραίες ανοιχτές, πιάνει τον σφυγμό μας, που αναζητούμε να πατήσουμε γερά στην πραγματικότητα, και κατεβαίνει στα υπόγεια της σχολής στο γνωστό ιστορικό χώρο του εργαστηρίου, να μας διδάξει, ακούστε! πώς να κάνουμε σωστά μια πολυκατοικία, σκιτσάροντας επί τόπου μπροστά μας σε στράτσα με το γνωστό χοντρό κάρβουνο, εναλλακτικές όψεις με εναλλαγές στις θέσεις των κουφωμάτων, κατόψεις, τομές, λεπτομέρειες, βάζοντας αρχές και ανατρέποντας τα καθιερωμένα. 

Και όταν οι πολιτικές εντάσεις και οι πιέσεις από την ασφάλεια πλήθαιναν, με τις προσκλήσεις, τις προσαγωγές και το ξύλο προς παραδειγματισμό, ο Μίμης άφηνε το κάρβουνο και μας διάβαζε Σεφέρη. Αχτίδες φωτός και ελπίδας διαπερνούσαν την υποφωτισμένη ατμόσφαιρα του υπόγειου χώρου, με τους καπνούς και τα τσιγάρα. Χωρίς πολλά λόγια, ακουμπούσαμε τότε στον Μίμη, αντλούσαμε δύναμη και βασιζόμαστε σε αυτόν. 

Έλεγε τότε σε μια συζήτηση που είχαμε το 1976:




Πράξη 2η. 

…σαν να έδινε μια διάλεξη σε ένα μεγάλο αμφιθέατρο 

Ο Μίμης ήξερε πάντα να επαινεί την προσπάθεια. Μου μίλησε πολύ θερμά και έγραψε τότε τα καλύτερα στα Αρχιτεκτονικά Θέματα για ένα βιβλιαράκι που τότε το 1975 τόλμησα και εξέδωσα σαν φοιτητής για την εργατική κατοικία και που έκανε μάλιστα και δεύτερη έκδοση. 

Ταυτόχρονα βέβαια μας κατακεραυνώνει στις διορθώσεις των θεμάτων επεμβαίνοντας με το κάρβουνο στο χέρι, άλλοτε βίαια και άλλοτε διακριτικά, στα ρυζόχαρτα των φοιτητών. Δεν τoν άφησα ποτέ να το κάνει στα δικά μου σχέδια. Με ενοχλούσε. Είχα πάντα ένα εφεδρικό ρυζόχαρτο και το έβαζα μπροστά του γιατί ήξερα ότι ήθελε να εκφραστεί, να μας διδάξει και με το δικό του σκίτσο. Και όλο έσπρωχνε τα πράγματα προς, τον μοντερνισμό, τον Le Corbusier, την αρχιτεκτονική του Κωνσταντινίδη, τις πρώτες κατακτήσεις των Αντωνακάκηδων, αποθαρρύνοντάς μας για τις όποιες μορφοκρατικές μας αναζητήσεις, που την περίοδο της δικτατορίας είχαν βρει γόνιμο έδαφος. Είχε ένα δικό τρόπο να μας διδάσκει. Χωρίς καμία έπαρση αλλά με ένα πάθος. Μιλούσε απλά, σαν φίλος και δεν χαριζόταν. 

Το 1976 έφτασα ξημερώνοντας στην Θεσσαλονίκη, οδηγώντας άυπνος όλη την νύχτα από την Αθήνα και μεταφέροντας την μακέτα και τα σχέδια της διπλωματικής που είχαμε κάνει με τον γνωστό Αρκά. Αφού στήσαμε τις πινακίδες, άδειασα! Στην παρουσίαση ήταν αδύνατο από την κούραση και τα ξενύχτια να συγκεντρωθώ να μιλήσω για όλα όσα είχαμε δουλέψει μαζί, κατά την διάρκεια των διορθώσεων στο διαμέρισμα της οδού Κόδρου στην Αθήνα. Στο τέλος με μάλωσε ο Μίμης, με αποπήρε. Μου είπε ορθά κοφτά παρουσία όλων, ότι θα μας μειώσει τον βαθμό, γιατί όταν έχεις να παρουσιάσεις κάτι, πρέπει να είσαι ξεκούραστος και προετοιμασμένος και να μην αναλώνεσαι μέχρι την τελευταία στιγμή ξενυχτώντας, αναζητώντας το καλύτερο που τελικά δεν θα μπορείς να το παρουσιάσεις. Δεν το ξέχασα ποτέ αυτό. 

Στις δύσκολες στιγμές που τέλειωνα τις σπουδές μου το 1976 και έπρεπε να αποφασίσω ποιο δρόμο να ακολουθήσω, του ζήτησα να μιλήσουμε για την Αρχιτεκτονική Παιδεία και Πρακτική στην Ελλάδα την δεκαετία 1965 -75. Ήθελα έμμεσα να με συμβουλεύσει αν έπρεπε να πάρω τον δρόμο της ακαδημαϊκής καριέρας ή του ελεύθερου επαγγέλματος. Κατέγραψα τότε αυτή την σπάνια συζήτηση, και την φύλαξα στο αρχείο μου. Την επανέφερα στο προσκήνιο 40 σχεδόν χρόνια μετά, και την ξανακούσαμε με τον Μίμη πέρσι το καλοκαίρι στην Κίμωλο. Τίποτα από όλα όσα ειπωθήκαν τότε δεν έχασαν την φρεσκάδα τους. Οι ίδιες αγωνίες τα ίδια προβλήματα στην παιδεία και ένας Μίμης χειμαρρώδης που μιλούσε σε ένα φοιτητή στο σαν να έδινε μια διάλεξη σε ένα μεγάλο αμφιθέατρο.

Πράξη 3η. 

 Ο πολυπράγμων Μίμης

Λίγες μέρες πριν συναντήσω τότε το 1976 τον Μίμη, είχα συζητήσει για το ίδιο θέμα και με τον Κώστα τον Φινέ. Ο Φινές μιλώντας όπως πάντα ανοιχτά, δεν έχασε την ευκαιρία τότε να μου σχολιάσει τον δάσκαλό μου.

Λέγαμε λοιπόν τότε:




Έτσι επηρεασμένος και από τον Κώστα  Φινέ, δεν δίστασα στην συζήτηση με τον Μίμη, που ακολούθησε τις επόμενες μέρες τον Ιανουάριο του 1976, να τον ρωτήσω:


Ο πολυπράγμων αρχιτέκτονας και δάσκαλος, ήξερε και ξέρει πολύ καλά, πώς να τεκμηριώσει και να σε ενθαρρύνει σε πολυδιάστατες ενασχολήσεις και συνάφειες.

Κράτησα καλά στην μνήμη μου την άποψή του αυτή, και δεν σταμάτησα ποτέ να «αφήνω την θάλασσα και τον άνεμο να με παρασύρει» σε όλα όσα αυθόρμητα με ενδιαφέρουν. Και ομολογώ όλα αυτά τα βιώνω, έχοντας τον Μίμη δίπλα μου.
Πράξη 4η. Το ενδιαφέρον είναι στις αντιφάσεις

Η πάνω από 40 χρόνια σχέση μου με τον Μίμη θα τολμούσα να πω ότι μοιάζει πολύ με την σχέση που είχα με τον πατέρα μου, χωρίς όμως να είναι πατερναλιστική. Μία σχέση θαυμασμού, προστασίας, εμπιστοσύνης, γεμάτη εντάσεις, αντιθέσεις, αλλά και απογοητεύσεις, διδάγματα, νουθεσίες, σοφία, αλλά και τρυφερότητα, και σε τελευταία ανάλυση μια σχέση που σταδιακά μετατρέπεται σε μια βαθύτατη αγάπη. Όπως συμβαίνει και με τους γονείς μας που συνυπάρχουν οι καλές και οι κακές στιγμές (θυμού και αγάπης) και τελικά μετά από χρόνια πάντα αφήνουν ένα θετικό απόσταγμα.

Ο Μίμης προσιτός, ανοιχτός, πολλά υποσχόμενος συχνά μας αιφνιδίασε με τις επιλογές του και τα επιτεύγματά του σαν καλλιτέχνης, ποιητής, δάσκαλος, αρχιτέκτονας, συγγραφέας, πολιτικό πρόσωπο, πρύτανης, κριτής αρχιτεκτονικών διαγωνισμών, άλλοτε θετικά και άλλοτε αρνητικά. 



από την εκδήλωση στην Μέλισσα

Ίσως βέβαια πολλοί από μας κάναμε το γνωστό πλέον λάθος, να τον εξυψώνουμε σε σημείο υπερβολής, όπως συμβαίνει με τους χαρισματικούς ανθρώπους και στην συνέχεια, να έχουμε απαιτήσεις υπερβολικές για όλα όσα έκανε ή δεν έκανε από την εκάστοτε θέση που βρισκόταν. Η δυναμική του, οι γνώσεις του, οι εμπειρίες του και οι πάντα προοδευτικές του θέσεις δημιουργούσαν σε όλους μας την έντονη απαίτηση να κάνει αδιακόπως σημαντικά πράγματα, να μιλήσει προετοιμασμένος, να ανοίξει δρόμους, να κάνει ανατροπές, να συγκρουστεί, να μας στηρίξει. Και όταν αυτό δεν γινόταν, όταν οι ανθρώπινες δυνατότητες, οι ισορροπίες που έπρεπε να κρατηθούν, η συγκυρία και η ψυχοσύνθεση του δεν του το επέτρεπαν, μας απογοήτευσε, ίσως και να προκάλεσαν θυμό. 

Κάτι γινόταν όμως, κάτι μοναδικό. Και τελικά πολύ σύντομα ο Μίμης κατάφερνε να ανατρέψει τα πράγματα. Έκανε την υπέρβαση, με τοποθετήσεις και συμπεριφορές απρόσμενες. 

Αυτός είναι ο Μίμης, συναρπαστικός μέσα από αυτές τις αντιθέσεις, ανάμεσα σε αντιφατικά, θετικά και αρνητικά συναισθήματα, που τελικά μέσα στον χρόνο αθροίζονται σε ένα θετικό απόσταγμα.

Η γοητεία και η σοφία του Μίμη προκύπτει ακριβώς μέσα από αυτή την πολύ ανθρώπινη αντίφαση, που συναντάμε σε πολύ σημαντικούς ανθρώπους και συχνά στους γονείς μας. 


Πράξη 4η 

Ο Μίμης δίπλα μου... 

Το καλοκαίρι του 2006 πραγματοποιήσαμε με τον Τσόκλη και τον Νίκο Ξυδάκη την καλλιτεχνική επέμβαση στα Μοναστήρια της Τήνου με τίτλο «Αντανακλάσεις» και με στόχο να ξαναζωντανέψουμε το εγκαταλελειμμένο αυτό χωριό, Επέλεξα τότε να χειριστώ την ξύλινη διαδρομή των επισκεπτών που θα αποτελούσε την ραχοκοκαλιά, το στοιχείο άρθρωσης και σύνδεσης της όλης επέμβασης, έχοντας κατά νου την εμμονή του Μίμη για την μεγάλη σημασία της διαδρομής στο αρχιτεκτονικό έργο. 

Είχα την αίσθηση, σε όλη την διάρκεια της προετοιμασίας και κατασκευής, ότι ο Μίμης με παρακολουθούσε κάπου εκεί, πίσω από μισάνοιχτα κουφώματα του ερειπωμένου οικισμού. 

Ο Μίμης τελικά βρέθηκε δίπλα μας στα εγκαίνια. Ήρθε! Ήμουν ανήσυχος για τα σχόλιά του. Περιδιαβαίνοντας τις ξύλινες διαδρομές, συμμετείχε «στον λαβύρινθο της επανακατοίκησης του οικισμού» όπως ο ίδιος τον χαρακτηρίζει, μου έσφιξε το χέρι και λίγο αργότερα έγραψε σε σχετικό ποιητικό κείμενο στα Α.Θ. 

«Οι ροές των κατοίκων- επισκεπτών πότε φαίνονται και πότε χάνονται, πάνω στα ίχνη των ξύλινων καλοσχεδιασμένων διαδρομών σαν να ‘σχεδιάζουν την ροή του χρόνου’. Οι διαδρομές, γράφει, διεισδύουν, σταματάνε για λίγο, ξαναρχίζουν, σταματάνε τις χρωματιστές στιγμές των πέτρινων ερειπίων- τις ιστορικές χρωματικές χειρονομίες του Τσόκλη…. Δεν φαίνεται να υπάρχει τέλος στα όρια των κινήσεων και μετακινήσεων, και τα καταφύγια των μικρών κτισμένων χώρων είναι διάτρητα.


Δημήτρης Φατούρος

Μερικά χρόνια αργότερα το 2010 πραγματοποιήθηκε η έκθεση στο Βυζαντινό Μουσείο και εκδόθηκε το βιβλίο μου, με τίτλο «αρχέτυπα». Καλύβες και μαντριά, χαρισματικές χειροποίητες κατασκευές που επί χρόνια κατέγραφα ασυναίσθητα, έγιναν αντικείμενο επεξεργασίας και συνδέθηκαν με έργα σύγχρονης Τέχνης και αρχιτεκτονικής. Εδώ η επιρροή του Φατούρου που συμμετείχε και στην παρουσίαση του βιβλίου, ήταν ουσιαστική. Άντλησα θάρρος και γνώση από την ταπεινή αρχιτεκτονική του Μίμη, στην Περιστέρα και στο Μαρκόπουλο, από την έννοια της «προϊστορικότητας» που ο Μίμης εισάγει και αναλύει στο βιβλίο του «Η εμμονή της αρχιτεκτονικής» και την σταθερή επιμονή του για το χειροποίητο και το ad hoc . 

Η αέναη διδασκαλία εκτός από τις σπουδές, ξεκίνησε από την ταβέρνα της «Δόμνας» στην Θεσσαλονίκη που στα φοιτητικά χρόνια είχα την χαρά να με προσκαλεί για ένα κρασί, και συνεχίζεται ακόμη και σήμερα. Τα τελευταία χρόνια, τις Τετάρτες στην ταβέρνα του Οικονόμου στα Πετράλωνα, στις γνωστές συνάξεις αρχιτεκτόνων που σχολιάζονται θέματα για την αρχιτεκτονική και την πόλη, η ήρεμη συμμετοχή του Μίμη, είναι πολύτιμη.
Η ιδιαιτερότητα του Μίμη να μιλά διστακτικά και όπως επισημαίνει ο Φιλιππίδης, να επαναλαμβάνει την ίδια έννοια με έναν τρόπο, να την λέει με δεύτερο τρόπο, να την λέει με τρίτο τρόπο, αντιστεκόμενος στο απόλυτο ξεκαθάρισμα, τον κάνει πάντα ελκυστικό και διδακτικό συνομιλητή, αφήνοντάς σε να σκεφτείς και να διατυπώσεις ελεύθερα τις σκέψεις σου. 

Finale 

Η ανθρωπογεωγραφία και οι συνάψεις του Μίμη

Είναι γνωστή η εμμονή, το πάθος θα έλεγα του Μίμη, να μαθαίνει τον τόπο καταγωγής, όλων όσων γνωρίζει και να καταγράφει στον σκληρό δίσκο, της αξιοθαύμαστης μνήμης του μαζί με τα ονόματα όλης της οικογένειας, τις ηλικίες και το αντικείμενο απασχόλησης και κυρίως τον τόπο καταγωγής. Φαίνεται τελικά ότι, υπάρχει μια σχέση των χαρακτήρων μας με τον τόπο καταγωγής μας. Και προφανώς ο Μίμης γνωρίζει καλά αυτήν την ανθρωπογεωγραφία. Φαίνεται από την έκφρασή του, όταν του αποκαλύπτεις τον τόπο καταγωγής σου. Μεσολαβεί μια παύση, σαν κάτι να σκέπτεται, σαν να σε αξιολογεί και μετά αναζητά συσχετισμούς με άλλους γνωστούς από τα ίδια μέρη. Όλα αυτά τα καταγράφει συστηματικά και την επόμενη φορά επανέρχεται με ερωτήσεις ανανεώνοντας και διευρύνοντας την πληροφορία στην θυρίδα του καθενός .

Αυτοί οι εκτεταμένοι συσχετισμοί που εμπεριέχουν πάντα και αξιολογήσεις, αποκαλύπτουν κατά κάποιο τρόπο και τον ιδιότυπο συνθετικό τρόπο σκέψης του Μίμη που φαίνεται στις χαρακτηριστικές του παύσεις κατά την αφήγηση… 

Ακούστε για παράδειγμα ένα απόσπασμα από πρόσφατες συζητήσεις μας τον Αύγουστο του 2014 στην Κίμωλο:



ΑΠΟ ΤΗΝ ΔΙΑΛΕΞΗ  ΓΙΩΡΓΟΥ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΥ: "Βιώνοντας μια αέναη διδασκαλία",  Finale from Giorgos Triantafyllou on Vimeo.

Θα κλείσω με 
την θετική αύρα του γενναιόδωρου Μίμη

Το Γενικό Επιτελείο Ναυτικού αποφασίζει το 2014 να τιμήσει τον Μίμη για το πολύ σημαντικό έργο του, το Κολυμβητήριο στην Σχολή Ναυτικών Δοκίμων που σχεδίασε και επέβλεψε το 1956, υπηρετώντας ταυτόχρονα και την θητεία του. Ο Μίμης κατεβαίνει μόνος, τον περιμένουν στην Σχολή αρχηγοί και Διοικητές και μετά την απονομή, με τιμές και δόξες, τις πλακέτες και τα παράσημα τον καλούν σε επίσημο γεύμα, στο γνωστό από τότε οινοπωλείο « η Μαργαρώ» που βρίσκεται από την δεκαετία του ΄50 ακριβώς δίπλα στην είσοδο της σχολής και ακριβώς απέναντι από το Κολυμβητήριο. Στην διάρκεια του επίσημου γεύματος εμφανίζεται και ο ηλικιωμένος ιδιοκτήτης της ψαροταβέρνας και αναγνωρίζει τον Φατούρο, που από τότε έτρωγε και ήταν καλός και γενναιόδωρος πελάτης σε αυτό το μαγαζί. Και ο παλιός ταβερνιάρης μετά τους απαραίτητους εναγκαλισμούς παρουσία των επισήμων του Επιτελείου, εν μέσω κρίσης, κάνει ο ίδιος το τραπέζι σε όλους τους επισήμους του Ναυτικού ,στο όνομα του Μίμη. 

Αυτό κάτι σημαίνει βέβαια, κάτι σπάνιο και διδακτικό ταυτόχρονα!

Σας ευχαριστώ πολύ. 





Η εισήγηση αυτή παρουσιάστηκε την Δευτέρα 2 Νοεμβρίου 2015 στον Εκδοτικό Οίκο ΜΕΛΙΣΣΑ Σκουφά 58 στο πλαίσιο της εκδήλωσης, που οργάνωσε προς τιμήν του αρχιτέκτονα Δημήτρη Φατούρου, ομότιμου καθηγητή του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. 

Εκτός από την κεντρική εισήγηση του Μίμη Φατούρου συμμετείχαν επίσης οι Δημήτρης Φιλιππίδης, αρχιτέκτονας, ομότιμος καθηγητής ΕΜΠ, Ηλίας Κωνσταντόπουλος, αρχιτέκτονας, καθηγητής Πανεπιστημίου Πατρών, Κώστας Μωραΐτης, αρχιτέκτονας, αναπληρωτής καθηγητής ΕΜΠ, Λόης Παπαδόπουλος, αρχιτέκτονας, καθηγητής Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, και η Δήμητρα Χατζησάββα, αρχιτέκτονας, επίκουρη καθηγήτρια Πολυτεχνείου Κρήτης.




Παρακολουθείστε στην συνέχεια το  video που προβλήθηκε στην αρχή της εκδήλωσης για τον Μίμη Φατούρο που είναι μια παραγωγή του εκδοτικού οίκου ΜΕΛΙΣΣΑ και πραγματοποιήθηκε από την Αθηνά Ραγιά με την επιμέλεια του Δημήτρη Φιλιππίδη: 



Fatouros Dimitris from Giorgos Triantafyllou on Vimeo.