Thursday, September 15, 2016


ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ 
ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΥ ΧΩΡΙΟΥ ΛΕΜΠΑΣ 
ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ
Μέρος 2ο

Ομάδα Micromega
Εύφημος Μνεία

Σε συνέχεια της παρουσίασης του τρίτου βραβείου (βλέπε εδώ) με τίτλο: «Ελάχιστη Δομή» και Ομάδα Μελέτης το γραφείο Petrās Architecture (Τσαμπίκος Πετράς, Γιώργος Χούσος), θα ήθελα να παρουσιάσω μια ακόμη μελέτη, μιας ομάδας νέων αρχιτεκτόνων με βασικούς συντελεστές δύο μάχιμους αρχιτέκτονες τον Αλέξανδρο Ζώμα και την Μαρία Παπαβασιλείου, που διακρίθηκαν στον διεθνή αυτόν Διαγωνισμό με εύφημο μνεία. Θεωρώ την μελέτη αυτή αξιόλογη και άξια δημοσίευσης. 

Έχει τίτλο: 

«κατώφλια δημιουργίας»

Ομάδα μελέτης:
Αλέξανδρος Ζώμας (Micromega)
Μάρα Παπαβασιλείου (Micromega)
Fabiano Micocci (Νear Architecture)
Μαριάνθη Παπαγγελοπούλου 
(φοιτήτρια αρχιτεκτονικής)

Master plan


01 / ΣΗΜΕΙΑ ΑΝΑΦΟΡΑΣ & ΣΥΝΘΕΣΗΣ

Η επιρροή του τόπου

Το Πολιτιστικό Χωριό Λέμπας έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον καθώς αποτελεί σημείο όπου το παρελθόν του αρχαιολογικού χώρου και των ευρημάτων της περιοχής συναντούν ένα πυρήνα σύγχρονης δημιουργίας. Η κίμακα του οικισμού και η εγγύτητα με το φυσικό περιβάλλον προσφέρουν συνθήκες διαβίωσης που υποστηρίζουν τη δημιουργία, τόσο για τους ενδιαφερόμενους καλλιτέχνες, όσο και για την τοπική κοινότητα, ενώ ο θεσμός της Φιλοξενίας Καλλιτεχνών (Art Residencies), αποτελεί ένα εργαλείο τοπικής ανάπτυξης αλλά και ανάδειξης του χαρακτήρα της Κύπρου και προσέλκυσης επισκεπτών.

Η πρόταση λαμβάνει υπόψη της αυτό το στοιχείο της αλληλεπίθεσης των ιστορικών στρωμάτων καθώς και την ιδιαιτερότητα των επισκεπτών, ενώ αναδεικνύει τη σχέση του νέου με το παλιό. Οι ιδιαίτερες κλιματολογικές συνθήκες του τόπου ευνοούν την κατοίκηση του ενδιάμεσου χώρου, δηλαδή του ημιυπαίθριου χώρου, όπου λαμβάνουν χώρα οι περισσότερες κοινωνικές και πολιτιστικές δραστηριότητες, μια ποιότητα που υπάρχει στον οικισμό και θα αναδειχθεί στις νέες κατασκευές. 


άποψη εργαστηρίων και φοιτητικών κατοικιών

Δυναμική σχέση παλαιών και νέων κελυφών

Τα νέα κτίρια που θα προστεθούν καλούνται να βρεθούν σε μια σχέση συμπληρωματική με τα υφιστάμενα, αναδεικνύοντάς τα. Η σχέση παλιού και νέου εντοπίζεται στον ενδιάμεσο υπαίθριο χώρο που τα ενώνει και που αποτελεί εκτόνωση και για τα δύο. 

διάγραμμα

Ο τοίχος με τα γλυπτά των Καλλιτεχνών που σηματοδοτεί την είσοδο στο Κολέγιο Τέχνης, διατηρείται ως νέα είσοδος και βρίσκεται σε άμεση συσχέτιση με τα εργαστήρια ζωγραφικής, ένα εκ των οποίων παίρνει και την ονομασία του από τον ιδρυτή Στας Παράσκο.

άποψη της εισόδου

Μεγιστοποίηση σχέσης υπαίθριου – ημιυπαίθριου χώρου και συνεχόμενης πορείας μεταξύ δημόσιων πλατωμάτων 

Η πρόταση επιδιώκει τη μεγιστοποίηση της σχέσης μεταξύ των κλειστών και των ημιυπαίθριων χώρων: τόσο τα εργαστήρια όσο και οι χώροι διαμονής έρχονται σε άμεσο συσχετισμό με κάποιο στεγασμένο υπαίθριο χώρο, δεδομένου ότι εκεί λαμβάνουν χώρα οι δραστηριότητες κατά τους θερινούς, ανοιξιάτικούς και φθινοπωρινούς μήνες. 

ενδιάμεσοι χώροι

Οι μεταβατικοί ενδιάμεσοι χώροι, λοιπόν αποτελούν τους κοινωνικούς πυρήνες εντός των συγκροτημάτων όπου διευκολύνεται η καθημερινή επαφή και ανταλλαγή μεταξύ επισκεπτών και μαθητών. Οι κοινωνικοί πυρήνες εντός της πρότασης έρχονται σε άμεση σχέση με τους πυρήνες εκτός αυτού. 

ενδιάμεσοι χώροι

Προσαρμογή στην τοπιογραφία 

Οι όγκοι των νέων κατασκευών της πρότασης, ειδικότερα αυτοί του βορειότερου οικοπέδου όπου χωροθετείται η φιλοξενία των καλλιτεχνών, κάθονται οργανικά στο έδαφος ή αιωρούνται πάνω από αυτό. Αυτό γίνεται καθώς θεωρούμε ότι η κλίμακα του τοπίου αποτελεί ένα παράγοντα που επηρέασε την ανάπτυξη του οικισμού εν γένει, όπου οι φυσικές υψομετρικές καμπύλες διατηρήθηκαν και στις οποίες ερχόμαστε να προσαρμοστούμε με τις νέες κατασκευές. 

άποψη κατοικίας καλλιτεχνών

02 / ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΩΝ ΣΕ ΕΠΙΠΕΔΟ ΟΙΚΙΣΜΟΥ

Σε κάθε οικόπεδο, εντοπίζουμε μια γραμμική υπαίθρια κίνηση μεταξύ νέων και υφιστάμενων κατασκευών, που εκτείνεται κατά μήκος του οικοπέδου και η οποία επιτρέπει να περπατήσει κανείς όλο το συγκρότημα, και να συναντήσει πάνω σε αυτή τη διαδρομή ημιυπαίθριους χώρους δημιουργίας και συναναστροφής.

κάτοψη εργαστηριών και φοιτητικών κατοικιών

Πόλος Εικαστικής Εκπαίδευσης, Ξενώνα και Διοίκησης

Το Κέντρο Εικαστικής Εκπαίδευσης βρίσκεται στη νότια πλευρά του οικοπέδου. Αποδίδοντας φόρο τιμής στον καλλιτέχνη Στας Παράσχο, αποφασίζεται να διατηρηθεί η νότια είσοδος μέσα από το Μεγάλο Τοίχο των Καλλιτεχνών απέναντι από την κεντρική πλατεία, οδηγώντας στα εργαστήρια. Ένα από τα δύο εργαστήρια ζωγραφικής χωροθετείται στο εργαστήριο του Στας Παράσκου, ενώ προτείνεται πλατεία μπροστά από αυτό που θα αναδεικνύει τα υπάρχοντα και τα νέα γλυπτά. Το νέο κτίσμα βρίσκεται σε αντίστιξη με το υφιστάμενο κτίριο. Τα εργαστήρια βρίσκονται σε δύο επίπεδα, ενώ η υπερυψωμένη πλατεία προσφέρει θεάσεις στο οικισμό και τη θάλασσα. Μια υπαίθρια γραμμική πορεία που ελίσσεται μεταξύ των νέων και υφιστάμενων κτισμάτων συνδέει κατά μήκος του οικοπέδου όλες τις χρήσεις.

υπαίθρια γραμμική πορεία

Πόλος φιλοξενίας καλλιτεχνών 

Προτείνεται το βόρειο οικόπεδο να παραλάβει τις χρήσεις του Κέντρου Φιλοξενίας Καλλιτεχνών. Αφενός οι καλλιτέχνες θα μπορούν να έχουν περισσότερη ιδιωτικότητα στο πιο απομακρυσμένο σημείο από την κεντρική πλατεία του χωριού, αφετέρου ο σχεδιασμός αξιοποιεί το καδράρισμα της θέας στο τοπίο. Παράλληλα, τα εργαστήρια των καλλιτεχνών λειτουργούν και σαν εκθεσιακοί χώροι.
κεντρική πλατεία

Η ιδιαιτερότητα του οικοπέδου έγκειται στις υψομετρικές διαφορές, όπου και προσαρμόζεται το συγκρότημα. Αναπτύσσεται ένας γραμμικός περίπατος μεταξύ των υφιστάμενων κελυφών και των νέων κατασκευών, πάνω στον οποίο βρίσκει κανείς τους υπαίθριους χώρους εκτόνωσης και δημιουργίας. Κάθε εργαστήριο συνοδεύεται από υπαίθριο χώρο δημιουργίας και οι ενδιάμεσες αυτές αυλές θα αποτελέσουν τα σημεία δημιουργικής ανταλλαγής. Εκεί, η θέα προς το τοπίο, και συχνά προς τη θάλασσα, καδράρεται και αναδεικνύεται η σημασία του πολιτιστικού του τοπίου του οικισμού. Διάσπαρτοι ανάμεσα στα εργαστήρια εντοπίζονται οι χώροι διαμονής των καλλιτεχνών σε δύο επίπεδα. Τα μεγαλύτερα υπνοδωμάτια βρίσκονται στις νέες κατασκευές, ενώ τα μικρότερα εντοπίζονται στα υφιστάμενα κελύφη. Αποφασίζοντας να αναμείξουμε τους χώρους των υπνοδωματίων με τους χώρους των εργαστηρίων, επιδιώκουμε να δημιουργήσουμε μια μεγαλύτερή κατανομή δραστηριοτήτων στο συγκρότημα όλες τις ώρες της ημέρας, αλλά και μια πιο στενή σχέση μεταξύ του κάθε φιλοξενούμενου καλλιτέχνη με το χώρο δημιουργίας. Παράλληλα, η πορεία μέσα στο συγκρότημα αποκτά μεγαλύτερη εναλλαγή για τον επισκέπτη, καθώς η κατανομή των χώρων έκθεσης/εργαστηρίων με τις υπαίθριες αυλές και τις θεάσεις στο τοπίο εναλλάσσονται διαρκώς.

νότια όψη

 ΜΕΘΟΔΟΙ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ 

Επεμβαίνοντας στα υφιστάμενα κελύφη 

Προτείνονται σημειακές παρεμβάσεις αποκατάστασης στα υφιστάμενα κελύφη, στην τοιχοποίϊα, την οροφή και τα κουφώματα. Ο στόχος είναι να διατηρηθεί ο ιδιαίτερος χαρακτήρας της ανώνυμης αρχιτεκτονικής, παραλαμβάνοντας όμως χωρίς πρόβλημα την εγκατάσταση των νέων χρήσεων. Λεπτομερέστερη πρόταση θα διατυπωθεί, όπως είναι επόμενο, μετά από επί τόπου αυτοψία από τους εμπειρογνώμονες της ομάδας που θα αξιολογήσουν την κατάσταση. 


Υλικά και μέθοδος κατασκευής των νέων κτισμάτων 

Οι νέες κατασκευές ανταποκρίνονται στις ανάγκες μια οικονομικής και γρήγορης μεθόδου κατασκευής, η οποία θα αφήνει το ελάχιστο αποτύπωμα στο έδαφος, ωστε όταν χρειαστεί να απομακρυνθεί, να είναι εύκολο να αποσυναρμολογηθεί. Με αυτό το δεδομένο, προτείνεται ξύλινος εμφανής σκελετός για τις νέες κατασκευές, καθώς το ξύλο είναι ένα υλικό που ανταποκρίνεται σε αυτές τις ανάγκες, αλλά αποτελεί και επιλογή από αισθητική σκοπιά καθώς ταιριάζει με την υλικότητα του τόπου. Συνιστάται η κατασκευή εν ξηρώ, ώστε να μεγιστοποιείται η δυνατότητα λυσίματος της κατασκευής.

Η πλήρωση του ξύλινου σκελετού γίνεται από ξύλινα πανέλα και υαλοστάσια. Σε σημειακά στοιχεία του ισογείου, όπου είναι ζητούμενο να οριστεί μια πιο συμπαγής όψη, επιλέγεται η χρήση εμφανούς οπτοπλινθοδομής. Το τούβλο, αντίστοιχα ανταποκρίνεται στην υλικότητα του τόπου και παραπέμπει στην ιστορία της κεραμικής. Ως στοιχείο εμφανές έρχεται σε αντίστοιξη με το ξύλο και προσφέρει μια πολυπλοκότητα στις όψεις. 


Ο υπαίθριος χώρος διαμορφώνεται με σκληρές και μαλακές επιφάνειες. Στις μαλακές επιφάνειες εντοπίζονται σημεία φυτεύσεων, όπου επιλέγονται ενδημικά φυτά χαμηλών απαιτήσεων για λόγους μείωσης του κόστους συντήρησης. 


Οι σκληρές επιφάνειες δαπεδόστρωσης προτείνεται να έχουν διαπερατότητα από το νερό, κυρίως μέσω της αρμολόγησης. Διακρίνουμε δύο τυπολογίες. Από τη μία η γραμική πλακόστρωση ακολουθεί την κίνηση, ενώ πλακόστρωση με μεγαλύτερες πλάκες διακρίνει τα σημεία στάσης. Οι πλάκες προτείνεται να αποτελούνται από σκυρόδεμα, όπου εμφανίζονται και κάποια αδρανή με χρώμα. 

Κάντε κλικ στις εικόνες για μεγέθυνση

No comments :

Post a Comment