ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΛΟΝΔΙΝΟ No 3

αρχιτεκτονικές περιπλανήσεις
με αισθήματα πικρίας

Άποψη του Λονδίνου από το επίπεδο 10 της νέας επέκτασης της Tate Modern

Τα προηγούμενα χρόνια στα ταξίδια μου στο εξωτερικό, απολάμβανα και κατέγραφα τις νέες κατακτήσεις στην αρχιτεκτονική και την ποιότητα στις κατασκευαστικές λεπτομέρειες, έχοντας την ελπίδα ότι κάποια από αυτά θα μπορούσαν να αναβαθμίσουν τις επιλογές μας στις μελέτες μας στην Ελλάδα. Συχνά επιστρέφοντας, τροποποιούσαμε σχέδια μελετών σε εξέλιξη, σύμφωνα με τις νέες εμπειρίες η τις αξιοποιούσαμε με τον καλύτερο τρόπο σε επόμενες μελέτες, πάντοτε βέβαια προσαρμοσμένες στα ελληνικά δεδομένα.

Thomas Heatherwick Studio, εμπορικό κέντρο Coal drops yard, εργοτάξιo

Έτσι και αυτή την φορά που βρέθηκα στο Λονδίνο κινούμενος με την uber, είχα την δυνατότητα παράλληλα με τις εκθέσεις στα Μουσεία, να απολαύσω και τις θεαματικές εξελίξεις στην αρχιτεκτονική. Επισκέφτηκα και κατέγραψα ικανό αριθμό κτιρίων και δημόσιων χώρων μα πρέπει να ομολογήσω ότι επέστρεψα στην Αθήνα με μια πικρία.

Thomas Heatherwick Studio, εμπορικό κέντρο Coal drops yard, λεπτομέρειa

SimpsonHaugh Architect, Πύργος One Blackfriars, 274 διαμερίσματα , 50 καταστήματα, boutique hotel 

Σε αυτό το σύντομο ταξίδι συνειδητοποίησα πόσο μεγάλη πιά είναι η απόσταση από την ελληνική πραγματικότητα και πόσα χρόνια πίσω είμαστε σε σχέση με την αρχιτεκτονική, μια και τα τελευταία χρόνια λόγω κρίσης κυριαρχεί εδώ η απουσία σοβαρών μελετών και το «όσο πιο φτηνά». Αισθάνθηκα ότι στην Ελλάδα χρειάζεται πολύς χρόνος πιά για να μπορέσουμε πιθανόν να κινηθούμε και πάλι σε επαρκείς ποιοτικές επιλογές και όχι βέβαια σε πολυτελείς και ακραίες λύσεις.

Χωρίς να θέλω να υποβαθμίσω τα τεκταινόμενα στην Ελλάδα και με δεδομένο μάλιστα το περιεχόμενο της πρόσφατης Επετηρίδας της Ελληνικής Αρχιτεκτονικής 2017 (έκδοση ΔΟΜΕΣ, Διεθνής Επιθεώρηση Αρχιτεκτονικής), είναι γεγονός ότι έχουν περιοριστεί δραματικά τα σημαντικά έργα και έχουν σχεδόν παροπλιστεί σημαντικά αρχιτεκτονικά γραφεία που στο παρελθόν είχαν κατακτήσει ένα υψηλό ποιοτικό επίπεδο. 

Αξίζει βέβαια να τονιστεί όπως επισημαίνει ο Γιώργος Πανέτσος σε άρθρο του στην Καθημερινή, ότι ενώ «η συντριπτική πλειονότητα των έργων δημιουργήθηκε μέσα στην κρίση, αυτά δεν ενδίδουν στη διάχυτη «απόλαυση της μιζέριας» που χαρακτηρίζει την εύκολη καλλιτεχνική παραγωγή σε άλλα πεδία. Αντίθετα, προσφέρουν με λιτά μέσα λαμπρές διεξόδους». 

Στο Λονδίνο παράλληλα με την κυριαρχία των ψηλών κτιρίων και την γνωστή τεχνολογία που τα χαρακτηρίζει, στα νέα μικρότερα κτίρια κυριαρχεί η χρήση του χάλυβα με επεξεργασία «παλαιάς κοπής» (οξείδωση, εμφανείς ηλώσεις κλπ), του εμφανούς σκυροδέματος, τα εξωτερικά πετάσματα, οι προσεγμένες αποκαταστάσεις παλαιών κτιρίων και κυρίως οι αναπλάσεις των δημόσιων χώρων. 

χρήση του χάλυβα με επεξεργασία «παλαιάς κοπής»(οξείδωση, εμφανείς ηλώσεις) και του εμφανούς σκυροδέματος, 

Dixon Jones, architect, Kings Place , Εξωτερικά πετάσματα

Conran and Partners, architects 

German Gymnasiun 

προσεγμένες αποκαταστάσεις παλαιών κτιρίων 

αναπλάσεις δημόσιων χώρων. 

Παρουσιάζω στην συνέχεια επιλεγμένες εικόνες με σύντομα σχόλια, από κτίρια και δημόσιους χώρους που επισκέφτηκα.

 ΟΜΑ, John Pawson, Universal Design Studio

LONDON'S DESIGN MUSEUM

Photograph by Gravity Road

Πρόκειται για μια ριζική ανάπλαση στο πρώην κτίριο του Commonwealth Institute στο Kensington, που το χαρακτηρίζει η ενδιαφέρουσα παραβολοειδής οροφή. 

Το μεγάλο αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον παρουσιάζεται κυρίως στο εσωτερικό του παλαιού κτιρίου. Κάτω από την τολμηρή οροφή και την χρυσίζουσα ψευδοροφή και γύρω από μια κεντρική αυλή-αίθριο

εντάσσονται περιμετρικοί εξώστες με γυάλινα στηθαία και δρύινες κουπαστές. Μια κεντρική κλίμακα με ενσωματωμένες κερκίδες οδηγεί στους εξώστες που κατανέμουν τους επισκέπτες στις μεγάλες εκθεσιακές αίθουσες 

Andy Martin Architecture, (AMA)

FUCINA RESTAURANT 

Από όλες τις βράδυνες εξορμήσεις ξεχωρίζω την έξοδο μας για φαγητό στο Fucina restaurant σσχεδιασμένο από τους Andy Martin Architecture, στην περιοχή Marylebone του Λονδίνου, που άνοιξε πρόσφατα. Εξαιρετική κουζίνα κάτω από μια παράδοξη και ενδιαφέρουσα οροφή από εμφανή τούβλα που συγκροτούν ανεστραμμένους θόλους προκαλώντας ένα αίσθημα ανισορροπίας που είναι ταυτόχρονα ελκυστική. 

Herzog and De Meuron,

THE SWITCH HOUSE, 

ΕΠΕΚΤΑΣΗ ΤΗΣ TATE MODERN

 

Η επέκταση της Tate Modern δεν με ξετρέλανε. Ιδιαίτερα μάλιστα η σύνδεση-επαφή-συγκόλληση με το “τρομερό” παλαιό κτίριο της Ηλεκτρικής όπως εισπράττεται από την δυτική όψη.

Υπήρχαν σαφώς δυσκολίες για την υλοποίηση αυτής της επέκτασης. Το μέγεθος του εναπομείναντος διαθέσιμου οικόπεδου, προφανώς δεν επέτρεψε την όποια αποκόλληση και σύνδεση με το παλιό. Αν και εγκλωβισμένο στα νέα κτίρια του συγκροτήματος “Neo Bankside” με πύργους «διαφανών» κατοικιών, το τελικό αποτέλεσμα «στέκεται στο ύψος των περιστάσεων». 

Περνώντας την παλαιά είσοδο από την δυτική πλευρά του παλιού κτιρίου αντικρύζεις το μεγαλειώδες turbine hall, πλημμυρισμένο με ζωντάνια και χρώματα, με επισκέπτες που χαλαρώνουν, και απολαμβάνουν το χώρο και τα έργα τέχνης. 

SUPERFLEX, One Two Three Swing! 

Τα πράγματα δυσκολεύουν και το κλίμα αλλάζει εντελώς όταν περνάς στο ισόγειο της νέας επέκτασης. 

Οι υπόγειες Δεξαμενές «Tate Tanks»

Ένας ασυγκράτητος μπρουταλισμός, με εντελώς ανεπεξέργαστο σκυρόδεμα συγκροτεί μια εξαιρετικά σκληρή ατμόσφαιρα. Προς στιγμήν μου ήρθε στον νου η δραματική αίσθηση που βίωσα όταν παρακολούθησα την παράσταση της Ρούλας Πατεράκη «Puerto Grande» στα κρατητήρια της Γκεστάπο στα υπόγεια του κτιρίου, στην οδό Κοραή 4. 

Κρατητήρια της Γκεστάπο στα υπόγεια του κτιρίου, στην οδό Κοραή 4.

Παντού το γκρι χρώμα του σκυροδέματος, που στις περισσότερες επιφάνειες παραμένει ανεπεξεργαστο, με παράξενες ματιέρες φθοράς άλλα και ίχνη αδιατάρακτης κοπής δοκών και τοιχείων. 

Σε αυτό το ζοφερό περιβάλλον η τολμηρή χειρονομία της ένταξης της νέας κυκλικής σκάλας, δίνει μια ανακουφιστική ανάσα στον επισκέπτη. Πρόκειται για ένα γλυπτό που σχεδόν αιωρείται. 

Ανάσες παίρνουν οι επισκέπτες ανεβαίνοντας στον 10 επίπεδο όπου μπορούν να δουν τον τρόπο ένταξης των 168.000 τούβλων στις όψεις, που συγκροτούν ένα διάτρητο περίβλημα και παράλληλα να απολαύσουν κινούμενοι περιμετρικά μοναδικές θέες της πόλης και σε πρώτο πλάνο τα εσωτερικά των γειτονικών κατοικιών. 

Η όλη επέκταση στοίχισε συνολικά 328 εκατομμύρια ευρώ. 

Caruso St John, architects 

Η ΣΠΕΙΡΟΕΙΔΗΣ ΚΛΙΜΑΚΑ ΣΤΗΝ TATE BRITAIN 

Tate Britain, Rachel Whiteread, Untitled (One Hundred Spaces) 1995 

• Μέσα στην κλασσική ατμόσφαιρα των χώρων της Tate Britain το 2013 το γραφείο Caruso St John, architects, πραγματοποίησε μια καλοσχεδιασμένη σπειροειδή κλίμακα που συνδέει το ισόγειο με ζωτικούς χώρους του υπογείου. Το ενδιαφέρον αυτής της εκλεκτικιστικής χειρονομίας είναι η χάραξή της και οι υψηλού επιπέδου κατασκευαστικές λεπτομέρειες.

Caruso St John, architects

Renzo Piano

THE SHARD 

• Φωτογραφίζοντας από μακριά σε κάθε επίσκεψή μου στον Λονδίνο τον κατά την γνώμη μου ωραιότερο ουρανοξύστη στον κόσμο, δεν είχα συνειδητοποιήσει ότι  εδράζεται σε ένα ασφυκτικά μικρό οικόπεδο, με πρόσβαση από ένα στενό δρόμο, εγκλωβισμένος από τα πέριξ κτίρια και σε επαφή με τον γερανό νεοαναγειρόμενου επίσης ψηλό κτίριο.

• Προσπερνώντας τον ασφυκτικά μικρό περιβάλλοντα χώρο και ανεβαίνοντας «αστραπιαία στον 32 όροφο για καφέ, η θέα του Λονδίνου είναι απολαυστική. Θεωρώ ευρηματική την ένταξη των επι πλέον πετασμάτων από χάλυβα και γυαλί, σε απόσταση από τα κύρια υαλοστάσια του κτιρίου, που εξασφαλίζουν μια ξεχωριστή αίσθηση σιγουριάς, ασφάλειας και προστασίας, μετατρέποντας τους φοβιστικούς χώρους των κλασσικών ουρανοξυστών σε φιλικούς παράδοξους κλωβούς. 

• Άφοβα οι επισκέπτες ακουμπούσαν σχεδόν στα κύρια υαλοστάσια και απολάμβαναν την μαγική αυτή πόλη, τον Τάμεση, τα τραίνα, που το σούρουπο με το φως του φεγγαριού αποκτούν μια μοναδική αίσθηση.

 

Κάντε ΚΛΙΚ στις εικόνες για μεγέθυνση 

ακολουθεί στη συνέχεια η τελευταία
ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΛΟΝΔΙΝΟ Νο 4
κάντε ΚΛΙΚ εδώ